PERİODONTOLOJİ (Diş Eti Hastalığı)
SAĞLIKLI DİŞ ETİ GÖRÜNTÜSÜ NASILDIR?
Sağlıklı diş eti, genellikle açık pembe renkli, mat, yüzeyi portakal kabuğu görünümünde, sert kıvamlı (kanaması olmayan) ve diş yüzeyinde kalınlaşmadan bıçak sırtı gibi sonlanan özelliklere sahiptir. Fırçalarken veya yemek yerken kanamaz.
Sağlıklı diş eti dişin boyun bölgesinde dişi çevreleyen bir oluk meydana getirir. "Diş eti oluğu" denilen bu yapı, hastalanan dokuda derinleşir diş eti cebi adını alır. Cep oluşumu diş hekiminin hastalığı teşhis etmesinde belirleyici rol oynar.
NEDEN DİŞ ETLERİ HASTALANIR?
Sigara, stres, diş sıkma, dengesiz beslenme, genetik faktörler, bazı ilaçlar, hamilelik ve diyabet gibi sebeplerden dolayı diş etlerinde hastalık oluşur.
Diş eti hastalıkları enfeksiyon hastalıklarıdır. Diş eti hastalıklarının tek bir esas etkeni vardır. Ağız floramız kaynaklı bakteriler, epidel ve diğer hücre döküntüleri, çeşitli tükürük proteinleri ve gıda artıkları diş yüzeyine sıkıca yapıştıklarında "mikrobiyal dental plak" adını alırlar. 24 saat içerisinde en az iki kez ağız dışına uzaklaştırlmayan bakteri plağı diş eti hastalığını başlatır. Plağın dişlerin üzerini kaplaması fizyolojik bir süreç olup, önüne geçilmesi mümkün değildir. İlk bir kaç saat zararsız olan plak belli bir kalınlığa ulaşınca, içinde ki bakteriler iltihaba neden olan toksik maddeler sentezlemeye başlarlar. Bu aşamadan sonra bakteri plağının diş yüzeyinden düzenli ve etkili şekilde uzaklaştırılmaması ile hastalık başlar ve sinsice ilerler.
Periodontal hastalıkların çoğunluğu kronik iltihabı hastalıklardır. Akut bir abse formasyonu mevcut değilse ağrı gibi fark edilebilir belirtiler vermezler. Periodontal hastalıklar, çok uzun yıllar boyunca ağızda mevcut olup kayda değer bir belirti vermeksizin ilerleyebilirler ve diş kaybına neden olurlar. Tek belirtisi fırçalarken veya kendiliğinde oluşan diş eti kanamasıdır.
İltihabın erken dönemlerinde sadece diş etinin sağlığı bozulur. Bu aşamada hastalık gingivitis adını alır. Diş eti kırmızı ve şiştir, diş fırçalarken, bazen de kendi kendine meydana gelen diş eti kanaması vardır. Gingivitisin çok erken dönemlerinde, hastanın ağız hijyen standardının yükseltilmesi ve bir profesyonel tarafından mikrobiyal dental plak kontrolü ile ilgili bilgilendirilmesi, hastalığın tedavisi için yeterli olabilir. Yerleşmiş gingivitisin tedavisi için detertraj yapılır. Bu tedavide, tüm periodontal hastalıkların tedavisinde olduğu gibi hastanın ağız hijyen standartının yükseltilmesi amaçlanır.
İltihap diş eti düzeyinden diğer periodontal dokulara geçince, periodontal ligaman ve alveol kemiği de etkilenerek "periodontitis" adını alır.
DİŞ ETİ HASTALIKLARI NASIL TEŞHİS EDİLİR?
Bu hastalıklar genellikle kronik seyreden hastalıklardır. Hastalık var olmasına rağmen bu süre hiç farkedilmeyeblir. Diş etleri kanıyorsa ve büyümüşse, diş taşları varsa, kimi zaman diş etleri çekilmiş ve dişler uzamışsa, bazı dişler yer değiştirmiş ve araları açılmışsa, dişler sallanıyorsa, ağızda kötü bir tad ve kötü bir koku varsa mutlaka bir diş eti uzmanına gözükmelisiniz.
TEDAVİ SONUCUNDA NE ELDE EDİLİR?
Dişler temiz, diş eti açık pembe renkli, sert kıvamlı ve kanamasızdır. Hastalığa bağlı çok ileri kemik yıkımı oluşmuş ise operasyon sonrasında dişlerin boyları uzayabilir. Ayrıca bilinmelidir ki diş çevresinde kalan kemik miktarı tedavi edilemeyecek seviyede ise, diş çekimi de tedavi planına dahil edilir. Periodontal cerrahinin başarısını azaltan hastaya ait bazı sebepler vardır. Bunlara örnek olarak diyabet, aşırı alkol tüketimi, sigara, bazı ruhsal bozukluklar, kan hastalıkları, bağışıklık sistem bozuklukları, kortizon kullanımı ve radyasyon tedavisi verilebilir. Operasyon sonrası yara bölgesine uygulanacak özenli ve titiz bakım, diş fırçalama ve arayüz temizliği tedavinin başarısı için kritik öneme sahiptir. Bakteri plağının ortadan kaldırılması, hastaların etkili ve doğru ağız hijyenini sağlamasıyla başarılı olabilmektedir. Bu sebeple hastalara etkili bir ağız hijyeni eğitiminin verilmesi tedavinin kaçınılmaz bir parçasıdır.
